فوم چیست؟ کاربرد و خصوصات انواع فوم
فوم چیست ؟
فوم ماده ایست که از پراکندگی گاز در جامدات یا مایعات ایجاد می شود. وضعیتی که پراکندگی گاز در بین سلولهای مایعات وجود دارد در زبان فارسی به اصطلاح کف نامیده می شود. در حالتی که پراکندگی گاز در بین سلول های یک جسم جامد وجود دارد در زبان فارسی نیز مانند انگلیسی فوم نامیده می شود. ولی باید توجه داست که هم واژه کف و هم واژه فوم یا سایر اصطلاحاتی مانند اسفنج یا ابر در واقع انواع فوم و در دسته بندی فوم ها طبقه بندی می شوند.
فوم (foam) که برای نامیدن یکی از مشتقات صنایع پلیمری به کار برده میشود، لغتی انگلیسی و به معنای کف است. شاید شما هم مایلید که دقیق تر بدانید که فوم چیست و انواع فوم کدام ها هستند. فوم ها، پلیمرهایی هستند که با گاز ترکیب شده و به حالت اسفنجی در آمده‌اند. فوم‌ها در انواع سخت و نرم و با چگالی‌ها، وزن‌ها و خواص گوناگون تولید و عرضه می‌شوند. ما به ماده ای که در آن پراکندگی حباب های هوا یا گاز در داخل جامد یا مایع وجود دارد فوم می گویم. فوم ها ممکن است ماهیت سلول باز یا سلول بسته داشته باشند، به زبان ساده ترمنافذ مناطق در فوم های سلول باز به هم متصل هستند در حالی که فوم های سلول بسته دارای سلول های محصور یا بسته می باشند. سلول ها معمولاً در چینش خود نا مرتب، با اندازه های حباب متفاوت هستند، سلول ها دارای حداقل لایه لایه می باشند و شکل های لانه زنبوری دارند.
امروزه انواع فوم نقش بسیار زیادی در وسایل مصرفی زندگی ما دارند. ما در عصری زندگی می کنیم که بسیاری از وسایلی که احتیاج داریم و از آن ها استفاده می کنیم از فوم تشکیل شده است. می توان گفت فوم جز جدا نشدنی از زندگی همه ماست و از صبح که بیدار می شویم تا شب به طور مداوم با فوم در ارتباط هستیم. از این رو لازم است بدانیم فوم چیست و تا حدی با انواع فوم و کاربرد هر کدام از این انواع فوم آشنا باشیم. اسفنج‌های موجود در مبلمان، سپر خودرو‌ها، کف آتش‌نشانی، اندام‌های مصنوعی، اسباب بازی ها و بسیاری از محصولات دور و بر ما ساخته شده از انواع فوم و محصولات پلیمری هستند. در خانه و محل کارمان اکثر وسایل مان مانند لیست زیر با فوم ساخته شده یا انواع فوم در قسمت های مختلف آنها به کار برده شده است:
- یخچال، صندلی، کاناپه، تشک
- وسایل خودرو ، عایق حرارت و صدا در خانه ، محیط کار، سقف خانه، عایق لوله ها
- استودیو ضبط موسیقی برای حذف فرکانس های مزاحم و بهبود کیفیت صدا، وساخت دکوراسیون برای ساختن فیلم ها ، نمایش ها ، تئاتر ها ، برنامه های کودک ، ساخت ماکت و کاردستی
- کفش های اسپرت ، وسایل ورزشی که در ورزشگاه مورد استفاده قرار می گیرند.
- بسته بندی محصولات به منظور سالم رسیدن محصول به دست شما از ضربه گیر فوم استفاده می شود.
کاربرد فوم
صنعت فوم سازی که طول جنگ جهانی دوم دوران شکوفایی آن محسوب میشود، امروزه به یکی از پررونق‌ترین صنایع پلیمری تبدیل شده است. روش‌های تولید و موارد مصرف گوناگون و متنوع این صنعت، عامل رشد و گسترش آن است. فوم‌سازی مکمل و توسعه دهنده صنایع نظامی، خودروسازی، ساختمان‌سازی، تجهیزات پزشکی، پوشاک، بسته‌بندی و بسیاری از صنایع تولیدی دیگر است. خواص و ویژگی‌های منحصرد بفرد فوم‌های پلیمری به استقبال زیاد از این صنعت منجر شده است. برای مشاوره در باره انتخاب انواع فوم و خرید فوم با شماره های تماس سایت نوین فوم تماس حاصل فرمایید.
ویژگی کلی فوم ها
- ارتجاع و ضربه‌‌گیری بالا
- سبکی
- استحکام وماندگاری زیاد
- عایق بودن در برابر حرارت و صدا
- قیمت مناسب
- قابلیت تولید در سایزهای متنوع از کوچک تا بزرگترین سایزها از جمله
انواع فوم
انواع فوم ها بنا بر ساختار شیمیایی و مشخصات فنی متفاوت موارد مصرف متفاوتی دارند. فوم‌ها انواع گوناگونی با قیمت، کیفیت و موارد کاربرد متفاوت دارند. به عنوان مثال فوم های بسته بندی، فوم ورزشی، فوم ضد حریق، فوم ضدآب، فوم عایق حرارتی، فوم جامد که برای ساخت دستگاه های فلوتاسیون، یا مواد پر کننده بسته بندی ها استفاده می شود. فوم ها انواع مختلفی دارند و ما می خواهیم در این مقاله چند مورد از آن ها را به شما معرفی کنیم.
فوم پلی‌اتیلن
فوم پلی اتیلن یکی از انواع فوم های پر کاربرد و پر استفاده می باشد. فوم پلی اتیلن در مقایسه با دیگر فوم‌ها از قیمت مناسب و کیفیت خوبی برخوردار است. از این رو این محصول به عنوان یکی از پر کاربردترین انواع فوم شناخته می شود. این فوم که از ترکیب گاز و پلی اتیلن حاصل میشود، به سبب قابلیت تراکم بالایی که دارد به فومی محبوب و پر کاربرد بدل شده است.
رول های پلی اتیلن از ورقه های بسیار نازک مواد ساخته شده اند که این انعطاف پذیری باعث می شود تا به عنوان عایق در اطراف لوله ها، مهر و موم بین پایه ها و صفحات آستانه در ساختمان ها یا در ایجاد کیسه ها برای محافظت از کالاها پیچیده شوند و در عین حال به حداقل رساندن فضا و وزن کمک می کند. پلی اتیلن فوم دارای ورق هایی است که می تواند به راحتی با هم لمینت شوند تا بتوانند ورق های ضخیم تری را ایجاد نمایند و به این شکل می توان آن ها را برای استفاده در مبلمان سازی، ساختن دستگاه شناور شخصی یا بسته بندی کردن های تخصصی برش داد و استفاده نمود.
مزایای و ویژگی های فوم پلی‌اتیلن
- کیفیت و دوام بالا
- ضد آب و رطوبت
- مقاومت شیمیایی بالا در برابر رسوبات
- قیمت مناسب
- نصب و حمل آسان
- غیرسمی و سازگار با محیط زیست
- عایق در برابر حرارت و صدا
- عایق الکتریکی
- خاصیت فیلم و ورقه شدن
فوم EVA
همه پلیمرها قابلیت تبدیل شده به فوم را ندارند. پلیمرهایی که سازگاری بیشتری با گاز داشته باشند و مراحل و شرایط فرایند را بپذیرند و توان حفظ حالت ارتجاعی خود را در برابر فشار و زمان را داشته باشند زیاد نیستند. پلیمر EVA از جمله پلی‌اتیلن‌های مناسب صنعت فوم‌سازی است. اتیلن-وینیل استات (Ethylene-vinyl acetate) که به اختصار EVA خوانده میشود. ورقه های فوم eva از ترکیب اتیلن وینیل استات با مواد فوم زا مانند پودر فوکو تولید می شود.
فوم ای وی آ شباهت زیادی با لاستیک دارد. از این رو یکی از موادی است که احتمالا شما آن را به نام لاستیک منبسط شده یا لاستیک فوم میشناسید. این فوم به عنوان بالشتک در تجهیزات ورزشی مختلف مثل چکمه‌های اسکی ، زین دوچرخه ، پد هاکی ، مت یوگا، کفپوش های ورزشی مانند تاتامی، فوم کفش طبی و دستکش‌ها و کلاه‌های بوکس و هنرهای رزمی ترکیبی، چکمه‌های wakeboard ، استپ ایروبیک ، چکمه‌های اسکی روی آب، میله‌های ماهیگیری و دسته های ماهیگیری و برای فوم قاب عینک استفاده میشود . به عنوان مثال اگر شما از کفش ورزشی استفاده می کنید که ضربه گیرمی باشد این کفش از فوم EVA درست شده است. برخی از برند های کفش های دویدن مانند نایک ، فوم قالب گیری فشرده EVA را به بازار عرضه کردند که در صنعت کفش دویدن به آن “فایلون” می گویند و این فوم ها کفش شما را بسیار نرم و قابل استفاده می کند و همچنین دمپایی ها و صندل های فوم EVA چون سبک وزن، بی بو، براق، ارزان تر و خیلی راحت فرم می گیرند از لاستیک طبیعی استفاده می کند به همین خاطر خیلی محبوب و پر طرفدارمی شوند.
فومEVA به دلیل خصوصیات ساختار مولکوکلی شناور، راه خود را به محصولات غیر سنتی مانند عینک های شناور باز کرده اند همچنین در صنعت فتوولتائیک به عنوان ماده محصور کننده سلول های خورشیدی سیلیکونی کریستالی در ساخت ماژول های فتوولتائیک استفاده می شوند. این فوم برای ساخت میله های ماهیگیری و به جای چوب پنبه استفاده می شود.
اگرهنرمند هستید یا کاردستی انجام می دهید برای گل سازی می توانید از نوعی از این محصول به نام فوم گلسازی استفاده کنید. انواع فوم کاردستی و گلسازی که در رنگ و ضخامت های مختلف تولید می شود بسیار نرم و انعطاف پذیر است. این فوم ها رو می تونین به صورت ورقه های خام خریداری کنید و آن ها را به شکل گلبرگ دلخواه برش بزنید و سپس با اتو کردن و کنارهم قرار دادن این گلبرگ ها، گل های مصنوعی تولید کنید. EVA در ساخت تکه های ترانس درمال نیکوتین نیز کاربرد پیدا می کند، زیرا این کوپلیمر به خوبی با عوامل دیگر برای تشکیل مواد ژل مانند متصل می شود و همچنین گاهی اوقات به عنوان ماده ای برای برخی از قطعات کیت مدل پلاستیکی استفاده می شود.
ارزیابی های علمی بر روی خواض شیمیایی این محصول نشان داد که قرار گرفتن در معرض وینیل استات قرار گرفتن برای سلامت انسان مضر نمی‌باشد. این ارزیابی که بر پایۀ قانون حفاظت از محیط زیست کانادا (CEPA) انجام گرفت به این نتیجه رسید که EVA خطری برای انسان و محیط زیست نخواهد داشت. هم‌اکنون فوم‌های تولید شده از EVA در ساخت اسباب‌بازی‌های کودکان، کفپوش های ورزشی، کفپوش اتاق کودک، تجهیزات پزشکی و ورزشی و غیره کاربرد دارد.
ویژگی‌های فوم EVA
- وزن کم
- شکل پذیری خوب
- شفافیت
- قیمت مناسب
- مقاوم در برابر شکنندگی و اشعه فرابنفش
- چسبندگی بسیار بالا
- بدون بو
موارد کاربرد EVA
- صنایع چسب سازی
- فوم صنعت کفش
- وسایل و تجهیزات ورزشی
- فوم کاربردهای پزشکی
- تاتامی (کفپوش مهد کودکها و سالن‌های ورزشی)
فوم پلی اورتان
پلی اورتان فوم یک فوم ترموست پلیمر خطی است که از واحدهای آلی تشکیل شده است و توسط پیوندهای کاربامات به هم متصل شده اند. فوم پلی اورتان به روش های مختلفی برای مصارف مختلف فرموله می شود. پلی یورتان ها را می توان برای ساخت بسیاری از اقلام، از قطعات بسیار ساده و غیر بحرانی گرفته تا محصولاتی که در کاربردهای مهندسی حیاتی هستند، استفاده کرد. به طور گسترده در مواردی که کشش و استحکام در پارچه ها مورد نیاز است از پلی اورتان استفاده می شود و کوسن های مبلمان روکش شده اغلب با کمک فوم پلی اورتان انعطاف پذیر می شوند.
در فوم آکوستیک ، طناب های الیاف فنی، خطوط ماهیگیری و برخی محصولات کشاورزی از فوم پلی یورتان استفاده می شود. از این پلیمر می توان در اتومبیل و اثاثیه منزل نیز استفاده کرد، در صنعت ساخت و ساز و در ساخت کفش و برای پوشش، چسب و همچنین منسوجات نیزاستفاده می گردد. فوم پلی یورتان جزء حیاتی اسفنج های حمام و آشپزخانه است و به همین دلیل به طور گسترده در ساخت آنها استفاده می شود. می توان به این نکته اشاره کرد که برخی از مخازن آب به دلیل وجود یک لایه عایق پلی یورتان، دمای آب را در مدت زمان طولانی حفظ می کنند.
فوم پلی استایرن ( یونولیت)
یکی دیگر از انواع فوم های پر مصرف فوم پلی استایرن می باشد. فوم پلی استایرن که اصطلاحا بونولیت یا گاها فوم سقفی هم نامیده می شود از انواع پر مصرف فوم می باشد. این فوم کاربرد فراوانی در پروژه های ساخت و ساز، بسته بندی و سایر صنایع دارد. وزن سبک، شکل ایستا و مستحکم و سهولت استفاده از مزایا و رلایل اصلی استفاده از انواع فوم پلی استایرن می باشد.
پلی استایرن یک پلیمر مصنوعی تشکیل شده از مونرمر استایرن (نوعی ماده شیمایی) می باشد. این ترکیب شیمیایی برای بار تخست در سال ۱۸۳۹ توسط ادوارد سایمون کشف شد . فوم عایق پلی استایرن یکی از فرآورده های صنایع پتروشیمی بوده و شکل ظاهری آن از بلورهای ریز تشکیل شده است که در چهار نوع معمولی، مقاوم ، انبساطی و اکسترود شده وجود دارد. در سال ۱۹۳۴ کمپانی داو توانست استایرن را از فرآورده های نفتی استخراج کند و سپس آن را پلیمریزه کند.با گذشت زمان و انتشار تئوری های مختلف یک شرکت در سال ۱۹۵۰ طی یک فرآیند دو مرحله ای تولید فوم پلی استایرن را گسترش داد. سهولت تولید محصول به هر شکل و اندازه از مزایای این روش بوده که باعث توسعه آن شد.
فوم میکروسل
فوم میکروسل چیست؟ فوم میکروسل از انواع فوم با شباهت زیاد به فوم ای وی آ می باشد. این نوع فوم نیز از سلول بسته نرم اما محکم تشکیل شده است که آن را به فومی قوی و انعطاف پذیر با روکش صاف تبدیل کرده است. این فوم ضربه گیر و لرزش گیر مناسبی نیز هست. ورق فوم میکروسل با قابلیت رسانایی حرارتی کم باعث می شود و مقاومت حرارتی عالی علاوه بر گزینه ای عالی برای ساخت کفی کفش های مقاوم به یک ماده عایق خوب برای دیوارها و سقف ها تبدیل شده است.
این فوم آب را جذب نمی کند و مقاوم در برابر مواد شوینده است، قابلیت شست و شوی آسان دارد برای همین در حمام ها و جاهای خیس بسیار استفاده می شود. این فوم کاملا بهداشتی و عاری از مواد شیمیایی مضرمی باشد، و دارای درجه سختی متفاوت است و به راحتی برش داده می شود . نوعی از ورق میکروسل به عنوان فوم ارتوپدی در صنایع ساخت تجهیزات پزشکی استفاده میشود. این فوم قابل استفاده و تطبیق برای بسیاری از صنایع مانند صنایع کفش و کیف و الکترونیک می باشد.
نتیجه گیری
امیدواریم تا حد زیادی پاسخ به سوال فوم چیست را گرفته باشید و با انواع فوم آشنایی مختصری پیدا کرده باشید. فوم ها به اشکال متفاوت و با کارآرایی متفاوت تولید می شوند. شما بسته به این که چه کارکردی مورد نظرتان است فوم دلخواه تان را انتخاب نمایید، مثلا فوم پلی اتیلین ضد قارچ و باکتری و در مقابل نفوذ آب مقاوم هستند، یا فوم EVA به عنوان لاستیک منبسط در تجهیزات ورزشی به خاطر خاصیت ضربه گیر در بالشتک های ورزشی استفاده می شود و فوم میکروسل قوی وانعطاف پذیر با روکش صاف و عالی برای کاهش اثرات لرزش است و یا فوم پلی اورتان دارای کشش و استحکام قابل توجهی می باشد و در پارچه و مبلمان استفاده می شود.
انواع فوم ها سرطان زا نبوده و هیچ اثر نامطلوبی بر سلامت انسان ندارد مانند بسیاری از پلاستیک ها، تجزیه زیستی آن دشوار است. یک مطالعه نشان داد که ممکن است اثرات نامطلوبی بر موجودات زنده داشته باشد، اما اثر آن بر انسان مشخص نشده است.
بدون نظر